Safranbolu
Geleneksel Anadolu mimarisinin en iyi korunmuş örnek kenti olarak Safranbolu haklı bir üne sahip. Safranbolu'da harikulade güzellikte eski konaklardan150 kadarı ayakta kalmış. Mahalle dokusu oldukça hasarsız korunmuş.
Safranbolu'da restorasyona Çelik Gülersoy’un Turing Kurumu önayak oldu. Antalya Kaleiçi bir yana bırakılırsa, Türkiye’de bugüne dek kentsel sit koruması alanında başarılı sayılabilecek bir örnek.
Safranbolu'da bir kaç eski konak “müze ev” olmuş gezilebiliyor. En ünlüsü Kaymakamlar Konağı. Asıl başyapıt Asmazlar konağı: halka açık değil. İstisnaen gezdiriyorlar. Üst katta kesme taştan büyük havuzu var.
10-15 kadar konak pansiyon/konukevi olarak restore edildi. Biraz tekdüze ve steril olmakla beraber, görmeye ve yaşamaya değer mekanlar. Tarihi evlerin hemen hemen hepsi1880-19910 yıllarında inşa edilmişler. Türkiye’nin her yerinde akla gelen soru burada da beliriyor: daha önce hiç mi güzel ev yapılmamış? Yoksa son güzel evler bu devirde yapıldığı için onlar mı ayakta kalmış? Herhalde birincisi. Ciddi bir araştırma yok.
Safranbolu'da tek ilgi konusu eski evler değil. Çarşı içi de son derece otantik. Yemeniciler Arastası mükemmel. Deli İbrahim’in psikiyatristi olan ünlü Cinci Hoca (ö 1648) buralıymış. Güzel bir hanla hamam yaptırmış. Hamam hala işliyor. Han yıllardır restorasyonda otel olacakmış.
Kentin eski ismi Dadybra. Türk fethinden sonra Zalifre olmuş. 18. Yüzyılda Zağfiran-borlu adı gözüküyor. Borlu/ bolu eki “hisarı olan” anlamında. Fenkçe burg/burgh/borgo kökünden.
